Özgüven ; bireyin kendi yeteneklerine , becerilerine , bilgisine, beden diline, motivasyonuna, düşüncelerine ve zekasına güvenmesi olarak tanımlanabilir. Bu kavram kendine yönelik ve çevresi temelinde düşünceleri ile ilgilidir. Diğer bir deyişle özgüven, kişinin belli bir alan ya da alanlarda akranlarına kıyasla kendini nasıl gördüğü, değerlendirdiği ile ilgili algısıdır. Temelde başarı düşüncesi hakimdir.
Özsaygı ise; kişinin kendisine yönelik ayrıntılı değerlendirmelerini nasıl tanımladığı ile ilgilidir. Kendine ve kendi becerilerine yönelik bakış açısını içerir.
Özgüven ve özsaygı arasındaki farkları incelediğimizde;
*Özgüven, başarılarımıza bağlı olarak değişen bir kavramdır. Çünkü özgüvenin temelinde “İnsanlar beni nasıl görüyor ?” sorusu yatar. Bir sınavdan tüm çabalara rağmen düşük not almak özgüvenimizi düşürebilecekken, yüksek not almak özgüvenimizi arttırabilir.
*Öz saygı, kendimizi kabulle alakalı bir kavramdır. Özsaygının temelinde ” Ben kendimi nasıl görüyorum ?” sorusu yatar. Özsaygı kendini ve sınırlarını tanımaktır. Başka bir deyişler gerçeklerle yüzleşip kabullenmektir. Kişinin neyi başarabileceği, neyi başaramayacağı, nerede iyi nerede yetersiz olduğunu, başkalarının söylemesine gerek kalmadan kendinin farkında olmasıdır. Böylelikle çok çabaladığı sınavdan düşük puan aldığında bunun sebeplerinin farkında olduğu için sonucundan etkilenirliği de azalacaktır.
* Özgüvenin bireysel ve ekip başarısı üzerinde etkisi önemlidir fakat başarıyı devamlı kılmak özsaygı ile mümkündür.
Özetleyecek olursak, kişinin kendine saygısı, kendini olduğu gibi kabul etmesiyle alakalıdır. Oysa kendine güven başarılı olmaya ve dolayısıyla başkalarının değerlendirmelerine bağlıdır. Her zaman bizden daha iyi birileriyle karşılaşmamız mümkün olduğu için başarısız olduğumuz durumlarda kendimize olan güvenimizin sarsılması kaçınılmaz olur. Buna karşılık kendimize saygımız ise kendimizi sevmemiz ve kendimizden hoşlanmamıza bağlıdır.
PSK. Eda Nur BARATALI ÖZTÜRK
Çatı Katı Psikoloji